นักวิ่งมือใหม่หลาย ๆ คนอาจเคยสัมผัสกับอาการคันยิบ ๆ ขณะวิ่งออกกำลังกาย บางคนคันและเกาจนผิวหนังมีสีแดง เพื่อน ๆ เคยสงสัยกันหรือไม่ว่าอาการคันยิบ ๆ ที่มักเกิดขึ้นตอนเราวิ่งมีสาเหตุมาจากอะไร หากเกิดอาการคันแบบนี้ควรทำอย่างไร และมีวิธีป้องกันอาการคันเมื่อเราวิ่งออกกำลังกายอย่างไรได้บ้าง วันนี้เรามีคำตอบดี ๆ มาฝากทุกคนพร้อมพาไปทำความรู้จักกับอาการคันยิบ ๆ ที่เกิดขึ้น
อาการคันขณะวิ่ง หรือออกกำลังกายเกิดจากอะไร
เวลาวิ่ง มีเพื่อน ๆ คนไหนเกิดอาการคันยิบ ๆ ระหว่างวิ่งกันบ้างมั้ย เราเคยสงสัยหรือไม่ว่าทำไมจึงมีอาการคันยิบ ๆ แบบนี้เกิดขึ้นขณะตอนเราวิ่ง อาการคันแบบนี้สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
ร่างกายเกิดการหลั่งฮีสตามีน : สารฮีสตามีน (Histamine) หรือสารที่ทำให้เกิดอาการคัน จะเป็นสารที่ร่างกายหลั่งออกมาเพื่อป้องกันความเมื่อยล้า เนื่องจากขณะวิ่งหรือออกกำลังกายจะมีการสะสมของกรดแลคติก (Lactic acid) ซึ่งเป็นของเสียที่สะสมในกล้ามเนื้อเมื่อมีการเผาผลาญพลังงาน เมื่อมีกรดแลคติกจำนวนมากสะสมอยู่จะทำให้เกิดอาการเมื่อยล้าและปวดกล้ามเนื้อ ร่างกายจึงมีการหลั่งฮีสตามีนออกมาเพื่อป้องกันอาการปวดเมื่อยที่เกิดขึ้นซึ่งฮีสตามีนมีส่วนทำให้เกิดการขยายตัวของเส้นเลือดและทำให้เกิดอาการคันนั่นเอง
และเราสามารถลดปริมาณกรดแลคติกได้ด้วยการวิ่งช้า ๆ หรือมีการหยุดพักขณะวิ่งจะช่วยให้อาการเมื่อยล้าก็จะดีขึ้น อาการคันก็จะลดลงได้เช่นกัน
ระบบไหลเวียนโลหิตไหลเวียนดีขึ้น : เพื่อน ๆ สังเกตหรือไม่ว่าขณะวิ่งอัตราการเต้นของหัวใจของเราจะทำงานได้ดีขึ้น ซึ่งอัตราการเต้นของหัวใจที่ดีขึ้นนี้ส่งผลให้เลือดและออกซิเจนภายในร่างกายไหลเวียนได้ดีขึ้นและไหลเวียนไปยังกล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ทำให้เกิดเลือดเกิดการขยายตัวและอาจเบียดเซลล์ประสาทและทำให้เกิดอาการคัน
เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น : การวิ่งช่วยให้อัตราการเต้นของหัวใจทำงานได้ดีขึ้น ทำให้เลือดและออกซิเจนสามารถไหลเวียนเข้าไปที่กล้ามเนื้อได้มากขึ้น ทำให้เส้นเลือดขยายตัว จนไปเบียดเซลล์ประสาท ทำให้เกิดอาการคัน สำหรับผู้ที่ไม่ได้ออกกำลังกายมานาน จะเกิดอาการคันได้มากกว่าผู้ที่ออกกำลังกายเป็นประจำ
ผิวหนังบอบบางเกิดอาการแพ้ได้ง่าย : เนื่องจากความไวต่อการสัมผัสของผิวหนังของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ผู้ที่มีผิวหนังอ่อนโยนและบอบบางอาการเกิดอาการแพ้ได้ง่ายกว่าคนทั่วไป ซึ่งอาจเป็นการแพ้น้ำยาซักผ้า น้ำยาปรับผ้านุ่ม โลชั่น หรือเสื้อผ้าที่สวมใส่ขณะวิ่งออกกำลังกาย เป็นต้น เมื่อมีเหงื่อมากขึ้นหรือผิวหนังแห้งสามารถกระตุ้นให้เกิดการแพ้และคันได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้เหงื่อก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่สามารถทำให้เกิดอาการแพ้และคันได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นอาจต้องสังเกตผิวหนังตัวเองว่ามีความไวต่อการแพ้ง่ายหรือไม่
ลมพิษ : เพื่อน ๆ ที่มีอาการแพ้ด้วยอาการจากลมพิษอยู่แล้ว การออกกำลังกายในที่ร้อนหรือเย็นจนเกินไปเป็นปัจจัยที่สามารถกระตุ้นให้เกิดอาการลมพิษและทำให้เกิดอาการคันตามมาได้
วิธีบรรเทาอาการคันตามร่างกาย
เมื่อเกิดอาการคันระหว่างวิ่ง สิ่งที่เพื่อน ๆ สามารถทำได้นั่นคือ การอดทน ใช่แล้วฟังไม่ผิดเพราะหากเกิดอาการคันแล้วทำได้เพียงอดทนรอให้อาการหายไปได้เท่านั้น หรือหากเพื่อน ๆ คนไหนที่มีอาการคันที่ทราบสาเหตุเช่น จากการแพ้เหงื่อ อาการลมพิษ หรือการแพ้อื่น ๆ หากผ่านไปสักพักอาการยังไม่ดีขึ้นสามารถทานยาแก้แพ้เพื่อบรรเทาอาการได้
อย่างไรก็ตามการทานยาก็ไม่สามารถทำให้หายคันได้ทันที ดังนั้นการอดทนคือสิ่งที่เราสามารถทำได้ แม้ไม่มีวิธีรักษาอาการคันแต่เราสามารถป้องกันและหลีกเลี่ยงเพื่อไม่ให้เผชิญกับอาการคันได้ เช่น
- วอร์มร่างกายทุกครั้งก่อนออกกำลังกาย : การวอร์มร่างกายหรือการทำให้ร่างกายอบอุ่นก่อนออกกำลังกาย ช่วยให้กล้ามเนื้อของเราผ่อนคลายมากขึ้น สามารถลดอาการบาดเจ็บขณะออกกำลังกายได้ อีกทั้งยังช่วยให้การไหลเวียนโลหิตในร่างกายช้าลงไม่ทำให้เกิดอาการเส้นเลือดขยายตัวไปกระทบต่อระบบประสาท อาการคันก็จะลดลง
- เพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวหนัง : ผิวแห้งเป็นหนึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการคันได้ง่าย ดังนั้นไม่ว่าก่อนออกกำลังกายหรือในชีวิตประจำวันการเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนังด้วยผลิตภัณฑ์บำรุงผิวหรือการทานอาหารและอาหารเสริมที่สามารถเสริมความแข็งแรงให้ผิวหนังมีความชุ่มชื้นมากขึ้น อาจช่วยลดอาการคันขณะออกกำลังกายได้
- เลือกเสื้อผ้าที่เหมาะสมต่อการออกกำลังกาย : ควรเป็นเสื้อผ้าที่สามารถระบายอาการได้ดี ซึมซับเหงื่อได้ดีและแห้งไว อาจช่วยลดอาการคันจากการแพ้เหงื่อหรือแพ้เสื้อผ้าที่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองผิวได้
- ใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าสำหรับผิวบอบบาง : เพื่อน ๆ คนไหนที่มีอาการแพ้จากผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิว ไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้หรือระคายเคือง ควรเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความอ่อนโยนหรืออาจเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กก็ได้
ทราบกันแล้วว่าทำไมขณะวิ่งบางคันเกิดอาการคันยิบ ๆ ซึ่งอาการคันเช่นนี้มีสาเหตุมาจากหลายสาเหตุ เมื่อเกิดอาการคันขณะวิ่งเพื่อน ๆ อาจทำได้เพียงแค่อดทนให้อาการดีขึ้นเท่านั้น แต่เราสามารถป้องกันการเกิดอาการคันได้
ดังนั้นเมื่อวิ่งแล้วรู้สึกคันตามร่างกาย ก็ไม่ต้องตกใจเพราะเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ที่สำคัญก่อนออกกำลังกาย ควรวอร์มร่างกายทุกครั้ง การวอร์มร่างกายให้กล้ามเนื้อยืดหยุ่นก่อน เป็นวิธีที่ดีมาก ๆ เพื่อป้องกันอาการคันยิบ ๆ ขณะวิ่ง
